vol

Maandag 16 februari 2015
-Vandaag mogen we een heel klein beetje uitslapen, want om 9.30 gaan we op de Universiteit een les volgen over het onderwerp ‘Preschool’. Deze herkenbare en interessante les wordt 2-talig gegeven en het idee dat we het Afrikaanse gedeelte misschien wel zouden kunnen volgen verwijnt meteen als sneeuw voor de hete zon. In de geschreven taal lijken veel van de woorden nog wel genoeg op het Nederlands om ze te ontcijferen, maar uitgesproken is het accent zó anders dat er maar af en toe een woord bekend in de oren klinkt!
-Daarna lopen we zingend onder diezelfde hete zon naar het Emerald Resort dat naast onze campus ligt. We reserveren de ‘Game Drive’ (soort safaririt) voor 14.00 uur en gaan eerst de bescheiden dierentuin bezoeken. Dat is al genieten, want de meeste dieren hebben het (voor een dierentuin) redelijk goed en aangezien we bijna de enige mensen zijn, krijgen we van de dieren best veel aandacht. Na een ijsje hijsen we onze warme lijven in de jeep en laten we ons door de lieve gids meevoeren in een prachtig groot park, waar de elanden uit je hand komen eten en de dieren het zichtbaar naar hun zin hebben. We horen hem met zo veel liefde en respect vertellen over de natuur en de dieren, dat we meteen verkocht zijn. Het landschap is mooi en we zien giraffen, zebra’s, wildebeesten, afrikaanse elanden, springbokken en mooie vogels. Als we vragen waar de leeuwen zijn lacht onze gids. Die hebben we voor de veiligheid van de rest van de dieren toch maar in de dierentuin gestopt…
Jammer. Logisch ook wel, ergens.
Terug in de dierentuin zitten de leeuwen in hun hok, maar onze gids springt uit de jeep, gaat de sleutels en de leeuwenverzorger halen! Hopla, zo doen ze dat hier. De verzorger komt bij ons staan en gaat enorm schattig de leeuwen staan roepen. Wij kijken onze ogen uit, want na enige aarzeling komen daar 2 jonge leeuwen uit hun hok gedarteld. Ze kijken even wie we zijn en gaan dan lekker in de schaduw liggen knuffelen en spelen. Natuurlijk kan ik het niet laten om tegen ze te praten alsof het onze poezen zijn en waarachtig; ze maken steeds oogcontact. Als ik mijn ogen dichtknijp als (katten-)teken van vriendschap, volgen ze mijn voorbeeld. Ik moet mijn (geweldig intelligente) impuls bedwingen om niet over het hek te klimmen en lekker door die lange manen te woelen en een beetje mee te spelen met de ‘poedies’.

Dinsdag 17 februari 2015
-De dag begint goed. Ik kom er achter dat ik de telefoon met Afrikaanse simkaart kwijt ben… Overal gezocht, geen idee. En hij was niet eens van mij, maar van Sigrid. Schuld, schaamte en superonhandig. Hoera.
-Om 8 uur hebben we een gesprekje met Elsa, prof. aan de universiteit. Daar nemen we de komende weken mee door en maken wat afspraken.
Dan: op naar de Daycarecentres!
Chief Jacob staat om 9 uur voor de poort en vertelt ons onderweg over de stressvolle vergadering die hij gisteren had. Onderwerp: het taxiwezen in Evaton.
De laatste tijd komt er blijkbaar een soort taxi-maffia uit een andere provincie, die hier met veel overlast en geweld het werk van de plaatselijke chauffeurs afpakt en de boel wil overnemen. Ook is er vorig jaar een boom omgevallen, bovenop een taxibusje uit Evaton, waardoor de inzittenden zwaar gewond en gehandicapt zijn geraakt. Maar nu er een schadevergoeding moet worden betaald, schuiven de gemeente en de provincie elkaar de verantwoordelijkheid in de schoenen. Als Chief en inwoner van het township Evaton, krijgt Jacob dagelijks veel verschillende onderwerpen op zijn bord en de stress is soms van hem af te lezen. Hij staat als Chief oa aan het hoofd van de EvatonWestDayCareCentres, de Foodgarden, Help for the Elderly, thuiszorg, een sportprogramma en noem maar op. Hij heeft dan ook altijd interessante verhalen en inzichten. Van het opvoeden van kinderen tot aan de politieke situatie in Zuid-afrika. Omdat ik snel wagenziek ben zit ik altijd naast hem en als hij in een goede bui is kan ik hem honderduit vragen over van alles en nog wat! Hij vertelt gepassioneerd over zijn Township in prachtige beeldspraak.
Overigens krijgt hij geen salaris voor zijn positie als Chief, dus heeft hij ook een soort van transportbedrijfje (als ik het goed begrepen heb) om rond te komen.
-Op het DCC van Melissa en Sigrid wisselen de meiden van groep, hebben ze een pittig gesprek met de principal en wordt er weer heerlijk voor ze gekookt door de zorgzame Kokkie.
-Bij ons DCC maken we kennis met Anna de nieuwe Teacher van Grade R (kinderen van 5 a 6 jaar, die voorbereid worden op de overgang naar Primary School). Ze is zacht, intelligent, gemotiveerd en laat zich op haar eerste dag hier geduldig uittesten door de kinderen die natuurlijk even moeten kijken wat voor vlees ze in de kuip hebben en tot hoe ver ze kunnen gaan.
Onze Principal Mme Togo trommelt die middag als de kinderen niet kunnen slapen prachtig op een emmer. En op zo maar een dinsdag zit ik met kippenvel te kijken naar kinderen die hun lijf bewegen als Afrikaanse dansers, professionele kunstenaars en tegelijkertijd alsof het niks is!
Die avond in Zuid-Afrika nodigen we onze lieve buurvrouw Hilda(van origine uit Zimbabwe) uit om met dit Hollandse viertal een heerlijke Mexicaanse maaltijd te komen nuttigen. Deze gezellige internationale bijeenkomst levert ons nieuwe inzichten op over het weer, kleding, voedsel, prioriteiten en armoede.

Woensdag 18 februari 2015
-Op het DCC van Melissa en Sigrid blijkt er opeens een ouderbijeenkomst te zijn. Het onderwerp is de ‘Graduation’-dag van de kinderen die volgend jaar oud genoeg zijn om naar school te gaan. De inhoud en presentatie van de bijeenkomst blijkt op hoog niveau te zijn en ook de opkomst van de ouders is weer groot. Van 1 kindje is er zelfs een elf-jarig broertje om informatie gestuurd omdat zijn moeder niet kon komen.
-Bij ons DCC hebben we die middag een bijeenkomst met de Teachers om te bespreken waar we ons de komende weken op gaan richten.
Eerst maken we op het bord een aangepaste versie van ‘de trap van Maslow’ en we vertellen aan welke basisvoorwaarden er voldaan moet worden voordat een kind zichzelf kan ontplooien en zijn talenten kan benutten.
We krijgen veel respons en zelfs Mme Tankiso (wiens Engels niet geweldig is) leeft helemaal mee met het verhaal. Om het kind emotionele veiligheid te bieden, is dagindeling, structuur en voorspelbaarheid belangrijk. Daarom kijken we nu in twee groepjes samen naar het ‘Daily Program’. We hebben gezien dat de dagonderdelen veel te ruim staan in gepland, waardoor de kinderen steeds erg lang moeten wachten. Ook biedt het huidige dagritme niet genoeg uitdaging. Vooral voor de grootste kinderen. Mme Anna is erg enthousiast en samen kijken we naar een nieuwe indeling. Ook bespreken we kort het spelen in de hoeken en de planning van de thema’s.
We zijn allemaal erg moe, maar ook voldaan en met een dikke knuffel nemen we weer afscheid van onze lieve collega’s.
-Thuis warmen we wat leftovers op en kruipen we snel in onze bedjes.

Donderdag 19 februari 2015
-Sigrid maakt er vandaag een heerlijke puinhoop van bij de babygroep op hun DCC. Als we staan te wachten op de auto van Jacob, zien we haar al ijverig modder verzamelen langs de kant van de weg. Wij zijn niet de enigen die dit fenomeen aanschouwen. Talloze Zuid-Afrikaanse studenten beginnen de dag met een vragende blik in hun ogen en hier en daar een opgetrokken wenkbrauw.
De modder wordt op het DCC gemengd met water en de kinderen van de babygroep mogen met hun handen tekenen in de modder. Het thema is ‘Vormen’ en voor een baby werkt het nu eenmaal niet om iets uit te leggen of op een bord te tekenen. Die moeten het lekker aan den lijve ondervinden!
Melissa brengt haar liefde voor dans ten uiting met de peutergroep. Hiervoor heeft ze de Teacher Danisile niet eens nodig; dansen is een universele taal en de kinderen genieten.
-Chantal en ik gaan die dag zowel bij de baby’s als bij Grade R meteen aan de slag met het spelen in hoeken, of ‘playing by choice’, zoals we het vertaald hebben. In de vier hoeken van de ruimte staan tafels met (het voorheen nauwelijks gebruikte) spelmateriaal. Blokken, dieren, tekenmateriaal en spelletjes. De kinderen mogen 1 voor 1 kiezen in welke hoek ze willen spelen. We zorgen dat het aantal ongeveer gelijk verdeeld is. Als ze van hoek willen ruilen, moeten ze het eerst aan ons vragen. Anna heeft uitgelegd dat ze netjes met het speelgoed moeten omgaan, maar omdat het zo zelden van de plank komt (de teachers zijn bang dat het kapot gaat, want ze hebben geen geld om het te vervangen) willen de kinderen het speelgoed in eerste instantie alleen maar vasthouden en verzamelen. Als er wat tijd verstreken is, zie je dat ze ook echt gaan spelen en eindelijk is er rust, concentratie, overzicht en verdieping in het spel. We staan met z’n 3-en vol verbazing te kijken hoe goed de kinderen zich kunnen vermaken. Hoe goed ze opeens samenspelen. Hoe lang en geconcentreerd ze met 1 ding bezig kunnen zijn, omdat ze zelf gekozen hebben, de ruimte hebben om te spelen en de rust om zich te focussen. Joepie! Een belangrijke stap is gezet!
Ook bij de babies werkt het spelen in de hoeken en Chantal en ik zijn moe maar voldaan.
-Maar er moeten nog boodschappen voor de komende week gedaan worden en we laten ons samen afzetten bij het winkelcentrum. We werken het lijstje af en staan met een volle kar op de gloeiend hete stoep, als we ons realiseren dat we geen telefoon hebben om een taxi te bellen…. O ja, die had ik kwijt gemaakt.
Gelukkig wil er in een winkel iemand voor ons bellen, maar we moeten ongeveer 3 kwartier in de gloeiende hitte (met gehakt in de kar) wachten tot de dove taxichauffeur arriveert. Needless to say zijn we dan al aardig sjacherijnig. Hij vraagt ons netjes om het adres op te schrijven en we gaan op weg. Halverwege merk ik op dat hij een ‘bijzondere’ route neemt en als we bij de campus aankomen blijkt dan ook dat hij wel doof maar niet gek is en een fijne omweg genomen heeft om zijn meter op te laten lopen en de kas te spekken. Jammer voor hem, we kunnen er niet om lachen. Hij kan fluiten naar zijn fooi.
-Die avond neemt prof. Elsa ons mee uit eten. Ze haalt ons op in haar mooie auto en we zien en proeven even een hele andere kant van Zuid-Afrika. De verschillen zijn hier zo groot dat ik er af en toe mijn hoofd niet omheen gevouwen krijg.
Het duurt wel even voordat ik kan slapen.

Vrijdag 20 februari 2015
-We ontmoeten de 3e jaars studenten die in mei naar Nederland komen. De vier meisjes zijn nieuwschierig, aardig en totaal verbaasd dat er in Nederland geen sinaasappels groeien of leeuwen rondlopen.
-‘s Middags worden we opgehaald door Bias, de grote zachte man die ons dit weekend op sleeptouw gaat nemen. Onze reis begint bij: het gemeentehuis van Emfuleni. Hij heeft geregeld dat we de burgemeester ontmoeten en ik heb het gevoel dat ik een spannend kinderboek ben ingestapt. We maken even een praatje met de aardige mevrouw en horen dan dat we uitgenodigd zijn op een officieel evenement, waar de burgemeester zal luchen met 50 (arme)studenten die van de gemeente een studiebeurs gekregen hebben.
Het valt ons op dat het dak van het gemeentehuis lekt en het geld gaat naar de educatie van arme studenten. We hebben het gevoel dat dat precies is hoe het moet zijn en hoe harder het drupt, des te groter onze glimlach.
Hoe blij kun je worden van een lekkend dak?
Heel.
Na veel lange maar inspirerende woorden van gemeenteraadsleden en de burgemeester zelf wordt de lunch om ongeveer 17.30 geserveerd. Tijdens de speeches worden we meermalen genoemd. We zijn de vrienden uit Nederland. Hooggeëerde gasten, op de eerste rij geplaatst. Ik krijg het gevoel dat we tijdens deze reis op plekken terecht komen waar geen toerist ooit zou komen en voel me een bofkont.
We merken al snel dat Bias erg sociaal betrokken is en ons veel kan vertellen over de politieke toestand in Zuid-Afrika. Zijn zus is een van de gemeenteraadsleden die speecht. Later komt ze even kennismaken en ze blijkt al net zo aardig en toegankelijk te zijn als onze grote vraagbaak Bias.
-Op de campus aangekomen besluiten Sigrid en ik een wandeling naar de rivier te maken om ons hoofd wat te luchten. Sigrid rolt van een heuvel af. We zien vissen springen in een vennetje en de sterren verschijnen 1 voor 1. Sommige zie je alleen als je er net links langs kijkt. De zwaluwen veranderen in vleermuizen en uiteindelijk winnen de muggen het van onze Deetspray. In het donker struikelen we naar huis.

Zaterdag 21 februari 2015
-Hopla! Om zes uur staan Sigrid en ik op en nemen de taxi naar het huis van Johan en Angela. Die zet ons een blok te vroeg af en we lopen nog tien minuutjes door een rijke wijk in Vanderbijlpark. Angela geeft vandaag een training aan Teachers van DayCareCentres uit een andere Township dan de ‘onze’. Haar project wordt gesponsord door de Rotary en er staat een aanhangwagen vol speelgoed klaar om mee te nemen en uit te delen. We knuffelen nog even met de hondjes en dan gaan we op weg. We rijden naar een groot industriegebied, waar het grijs en bruin ziet van de vervuiling. Er zijn wel goede wetten tegen vervuiling, vertelt Johan. Maar de handhaving van die wetten is wegens corruptie een groot probleem.
Sigrid en ik helpen mee het klaslokaal in te richten en het speelgoed te verdelen over de tafels. Dan komen de Teachers binnen, sommigen op tijd, anderen te laat. Angela heeft ons gevraagd om een presentatie te houden over ons werk op de DCC’s en over Sociaal/Emotionele ontwikkeling bij kinderen.
Omdat we niet veel tijd hadden om dit voor te bereiden, heeft Sigrid een powerpointpresentatie gemaakt van een aantal foto’s en filmpjes en vertel ik weer over ‘de trap van Maslow’. De Teachers zijn eerst wat gereserveerd, maar wel geboeid en met wat humor en enig gestuntel (een liedje waar ik de gebaren van vergeten ben) komen ze los. Ze doen mee, lachen en maken aantekeningen.
-Dan snel weer naar de campus, waar Bias ons straks ophaalt. Gelukkig wil Johan ons afzetten en we zijn weer eens dankbaar voor al die fijne contacten die we hebben en voor wie niets te veel lijkt om ons te helpen.
-Omdat we denken dat Bias ons met zijn eigen auto op zal halen verzekeren we de bewakers van de campus: “Dat dat busje wat daar al een tijd staat te wachten echt niet voor ons is.” En we wachten in de stromende regen olijk nog ongeveer een uur op de auto. Tot we toch maar besluiten Bias te bellen en het busje alsnog voor ons blijkt te zijn…..
-We rijden naar Evaton, waar we Bias, zijn vrouw Nhlanhla, hun dochtertje en een vriend van de familie ophalen. Op weg naar Jo’burg.
Daar wacht het apartheidsmuseum.
Dat maakt een verpletterende indruk op me en hoe meer Bias en Dion in de bus terug vertellen over de strategische manier waarop de zwarte bevolking kapot werd gemaakt, hoe bozer ik word. En omdat ik het niet gepast vond om als blonde voorbijganger te huilen van verdriet in het museum, vechten deze twee emoties in mijn lijf als honden om voorrang. Gelukkig zijn we al snel in Soweto en wordt mijn aandacht afgeleid door de heerlijke, relaxte vibe die er hangt in Vilakazi street. Hier staat het huis waar Nelson Mandela woonde. We nemen plaats in één van de gezellige reataurantjes en genieten van de prachtige dochter van Bias en Nhlanhla, die geniet van het gezelschap van al die fijne mensen om haar heen. De één ziet er net wat anders uit dan de ander, maar ze kunnen allemaal heerlijk knuffelen en wat maakt het dan nog uit hoe donker of licht ze zijn.

Zondag 22 februari 2015
-Ik word wakker en weet dat het mis is. In mijn hoofd is het een puinhoop. In mijn dromen heb ik gezocht naar logica, naar begrip, naar het goede in de mens, naar de wortel van het kwaad.
Mijn lijf roept: NEE! KLAAR!
Ik luister er naar.
Als ik vandaag mee ga naar Pretoria, om nog meer te leren over de geschiedenis, weet ik bijna zeker dat ik ziek word. Er moet rust. Deze week moet verwerkt.
Ik Skype naar huis en huil het Apartheidsmuseum eruit.
Daarna val ik in slaap.
Als ik wakker word stuur ik een bericht naar Nhlanhla.
Om uit te leggen dat ik er heel graag bij had willen zijn.
Maar dat ik nog liever morgen naar het DayCareCentre wil .
Zodat ik daar mijn hele kleine beetje bij kan dragen aan de toekomst.

Dag